In november 2018 heeft de Gemeente Amsterdam haar Nota Varen deel 1 gepubliceerd. Het doel van deze nota is ‘aanpak drukte en overlast op en aan het water en vergunningenbeleid passagiersvaart’. De Stichting Pleziervaart ziet in deze nota een aantal punten waar de pleziervaart bijzonder hard wordt getroffen, zonder dat hier een relatie is met de beoogde oplossing terug te vinden is.
De Stichting Pleziervaart heeft getracht een samenvatting te maken van deze nota, te voorzien van tegenargumenten volledig bezien vanuit de perceptie van de Amsterdamse pleziervaart.
Samenvatting van de voorgestelde maatregelen in Nota Varen deel 1
- Maatregel 1 – Aanpak nautische knelpunten
Er zijn veel nautische knelpunten op de Amsterdamse grachten waar het op drukke dagen vaak file-vorming is, veelal door de grote hoeveelheid keerbewegingen van de grote rondvaartboten. De gemeente gaat in 2019 met diverse stakeholders om tafel, maar de pleziervaart is hierin helaas (nog) niet gekend. Steun de Stichting Pleziervaart door de gemeente op te roepen de pleziervaart als stakeholder te erkennen, wij schuiven graag aan tafel! Als pleziervaarders zien wij vaak dat er opstoppingen zijn bij toeristische trekpleisters en worden veroorzaakt door de commerciële vaart en verhuurde sloepjes aan toeristen.
- Maatregel 2 – Verbod 12+ opvarenden
De maatregel om het aantal passagiers aan boord tot max. 12 opvarenden te beperken is een voorstel vanuit de reders en bewoners tijdens het zgn. stakeholders overleg. Tijdens dit overleg is de pleziervaart niet aan tafel gevraagd, ondanks dat er zo’n 7000 pleziervaart bootjes in Amsterdam zijn. De Stichting Pleziervaart is dan ook van mening dat deze maatregel eenzijdig is voorgesteld zonder dat er voldoende is nagedacht over de impact voor de Amsterdamse pleziervaart. De motivatie om een verbod op meer dan 12 passagiers in te stellen is gericht op de illegale passagiersvaart waarvan de gemeente in haar Nota zelf aangeeft dat het hier om zo’n 80 structureel illegaal varende boten gaat. Als Stichting Pleziervaart kunnen wij ons echter niet vinden in deze kortzichtige maatregel die vele Amsterdammers in het hart treft.
- Maatregel 3 – Nachtsluiting 23:00 – 07:00
De Gemeente stelt voor om een vaarverbod in te stellen tussen 23:00 en 07:00, ondanks dat de hoeveelheid boten op die tijdstippen nihil tot niet aanwezig is (zo blijkt uit de metingen die de Gemeente heeft laten uitvoeren). De Stichting Pleziervaart voorziet dat met deze voorgestelde maatregel er juist piekverkeer op specifieke momenten gaat komen (vlak voor de nachtsluiting) wat juist voor overlast gaat zorgen bij omwonenden.
- Maatregel 4 – Overmatig alcoholgebruik tegengaan
Ook de Stichting Pleziervaart is voorstander van het handhaven op overmatig alcohol gebruik. Veel Amsterdammers zien dan ook met lede ogen aan hoe toeristen op gehuurde sloepjes en waterfietsen een grote drankvoorraad aan boord meenemen en in 2 uur wegwerken. Hierna worden deze sloepjes en waterfietsen opnieuw verhuurd aan toeristen waarbij vaak de situatie zich herhaalt. De Stichting Pleziervaart onderschrijft het belang van veiligheid op het water waarbij overmatig drankgebruik niet kan, maar roept de gemeente wel op om ook de toeristen en verhuurders/reders op hun verantwoordelijkheid te wijzen en te beboeten.
- Maatregel 5 – Communicatiecampagne grachten
De gemeente wil d.m.v. een gerichte communicatiecampagne en gedragsbeïnvloeding bevorderen dat gebruikers van de grachten weten wat de regels zijn en welke boetes er gelden. Deze maatregel is voortgekomen uit het stakeholdersoverleg waar de Stichting Pleziervaart graag aan tafel had gezeten om bij te dragen aan de oplossingen. Een grote winst is te boeken bij duidelijkere instructies, regels én het handhaven bij toeristen. Bij Amsterdammers leeft al gauw het gevoel dat de toeristen kunnen doen en laten wat zij willen, terwijl de Amsterdammer zich wel aan de regels houdt.
- Maatregel 6 – Versterking handhaving
De gemeente heeft de handhaving het afgelopen vaarseizoen flink uitgebreid. De Stichting Pleziervaart is voorstander van het handhaven, maar ziet graag dat de gemeente de budgetten hiervoor ‘slimmer’ inzet. Het is tegenwoordig vrij eenvoudig om elektronisch vaarbewegingen te registreren (bijvoorbeeld met de RFID-chip in het vaarvignet). Dit zorgt er ook meteen voor dat drukte, piekbelasting, overtreding van eenrichtingsverkeer e.d. van alle boten direct inzichtelijk wordt. Bij de gemeente is overigens bekend dat de meeste vaarbewegingen en drukte wordt veroorzaakt door de commerciële vaart, niet zozeer door de pleziervaart. Hiermee wordt ook voorkomen dat de voorgestelde verdubbeling van het liggeld voor de pleziervaart nodig is om onnodige kosten voor meer handhavers te financieren.
- Maatregel 7 – Grenzen aan groei passagiersvaart met vergunningenplafond
In 2018 heeft de gemeente 471 vergunningen verstrekt aan de commerciële passagiersvaartuigen. Door streng te gaan handhaven denkt de gemeente de illegale vaart aan te pakken waarbij de focus ligt op zo’n 80 structureel illegaal varende boten en deze terug te dringen. Echter, ondanks de drukte op de grachten, wil de gemeente de 80 ‘vrijgekomen’ plekken als nieuwe vergunningen commercieel aanbieden en hiermee het vergunningenplafond verhogen naar 550. De Stichting Pleziervaart begrijpt deze redenatie niet aangezien de nota o.a. gericht is op het aanpakken van de drukte. Met deze voorgestelde maatregel zien wij de drukte, opstoppingen, overlast van draaibewegingen/gebruik van boegschroeven én kans op aanvaringen alleen maar toenemen.
- Maatregel 8 – Nieuwe locaties op- en afstappen en ligplaatsen
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart.
- Maatregel 9 – Beeld- en kwaliteitsregels passagiersvaart aanscherpen
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart.
- Maatregel 10 – Behoud historische vaartuigen op het water
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart.
- Maatregel 11 – Overlast op/afstaplocaties aanpakken
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart.
- Maatregel 12 – Amsterdams vaarcertificaat passagiersvaart
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart.
- Maatregel 13 – Onderzoek zone of routes voor commercieel verhuurde waterfietsen en sloepjes
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart. De Stichting Pleziervaart denkt wel graag mee t.a.v. oplossingen voor dit probleem. Net als de commerciële vaart komt ook de Amsterdamse pleziervaarder met regelmaat in situaties zoals (bijna)botsingen m.b.t. deze doelgroep.
- Maatregel 14 – Versnelde verduurzaming passagiersvaart
Deze maatregel is niet van toepassing op de pleziervaart. - Maatregel 15 – Verduurzaming pleziervaart en goederenvervoer
De gemeente heeft de ambitie om vanaf 2025 iedereen geheel uitstootvrij te gaan laten varen en voert per 2025 een zero-emissie gebied in voor de Amsterdamse binnenwateren. De Stichting Pleziervaart denkt graag mee om tot een zo praktisch mogelijke invulling van het elektrisch laden te komen.
- Maatregel 16 – Aanscherping vignetbeleid pleziervaart
De gemeente wil het vignetbeleid verfijnen: vignetten voor bewoners (jaarvignet) en vignetten voor bezoekers (beperkt aantal dagkaarten per dag beschikbaar). Tevens wil de gemeente de kosten van de vignetten ‘maximaal gaan verdubbelen’. De Stichting Pleziervaart ziet dat bij een kostenverdubbeling voor de vignetten voor bewoners het varen op de grachten straks enkel is weggelegd voor de elite, niet voor de gewone Amsterdammer. In de financiële begroting geeft de gemeente aan dat de kosten voor Waternet van 4,6 miljoen euro per jaar naar ruim 6 miljoen euro per jaar gaat. De verhoging van de uitgaven zijn vooral te herleiden naar de handhaving op de illegale vaart, maar zouden volgens ons niet door de overige pleziervaart bekostigd moeten worden.
- Maatregel 17 – Inrichten recreatiezone/route voor niet-commerciële activiteiten
De gemeente wil onderzoeken of het vanuit veiligheidsoogpunt wenselijk is om in de binnenstad aparte zones in te stellen voor bijvoorbeeld kanoën en roeien. Het doel is om te bekijken of door de verschillende gebruikers te scheiden de veiligheid mogelijk vergroot wordt. Vanuit de Stichting Pleziervaart zijn wij vooral benieuwd waar deze voorgestelde maatregel vandaan komt en of er een analyse beschikbaar is waaruit de noodzaak blijkt.